İLK TERAPİ SEANSINDA NELER YAPILIR?
Terapiye gitmek zor bir karar olabilir. Çoğu insan terapiye başlamadan önce olumsuz düşünceleri değerlendirir:
“Terapist beni yargılar mı?”
“Ne anlatacağımı bilmiyorum.”
“Ya beni yanlış anlarlarsa?”
“Bana ne soracaklar?”
“İşe yaramaycak”
“Ben asla iyileşemeyeceğim”
Öncelikle terapi bir mahkeme değil. Terapistin seni sorgulamaz, yargılamaz, azarlamaz. Terapinin amacı size eşlik etmektir ve ilk seansın amacı sizi tanımak, güven ilişkisini kurmak ve süreci yapılandırmaktır
Çoğu insan ilk seansın "çözüm odaklı" olacağını zanneder
Oysa ilk seans:
Tanışma ve değerlendirme seansıdır.
Danışanın terapiye uygun olup olmadığını anlamak içindir. (Bilişsel çarpıtmalar, kişilik yapısı, içgörü kapasitesi değerlendirilir.)
Terapi hedeflerini netleştirmek için yapılır.
Bir terapist, ilk seans sırasında sadece söylenenleri değil, nasıl söylendiğini de değerlendirir.
Konuşması: Danışan hikayesini nasıl yapılandırıyor? Duygusal mı, mesafeli mi?
Beden dili: Konular değiştikçe yüz ifadeleri veya oturma pozisyonu değişiyor mu?
Duygusal dalgalanmalar: Belirli konular açıldığında kaçınma veya rahatsızlık var mı?
Zihinsel çerçeve: Kendini ve dünyayı nasıl anlamlandırıyor?
İlk Seansta Terapist Sizin Yaşam Öykünüzü Öğrenmeye Çalışır
Yaşam, danışanın geçmişine, bugünü nasıl yaşadığına ve gelecek kaygılarına dair bir keşif sürecidir.
Terapist, şu alanlara dair sorular sorabilir:
Çocukluk ve aile dinamikleri
Travmatik yaşantılar
İlişkilerde tekrar eden döngüler
Semptomların başlangıcı ve süresi
İlk seansta her şeyi anlatmak zorunda değilsiniz! Rahatsız hissettiğiniz konuları ilk seansta paylaşmak zorunda değilsiniz zamanla paylaşabilirsiniz.
İlk Seansın 3 Aşaması
1. Değerlendirme Aşaması (Terapist Seni Tanımaya Çalışır)
İlk seansın ilk bölümü sizi anlamaya odaklıdır. Terapist şu sorulara cevap arar:
Bu kişi terapiye uygun mu?
Hangi sıkıntılar yaşıyor?
Bu sıkıntılar ne zamandır var?
Daha önce çözmek için neler denedi?
Ama bunu doğrudan "Sen depresyonda mısın?" ya da "Sorunun ne?" gibi sorularla yapmaz. Sohbet ederek anlamaya çalışır.
Neler konuşulur?
Günlük hayatın nasıl? İş, aile, ilişkiler vs.
Hayatta seni en çok zorlayan şeyler neler?
Bazen geçmişle ilgili sorular da sorabilir (çocukluk, aile ilişkileri vs.).
Burada önemli bir nokta:
Terapist ilk seansta seni analiz edip teşhis koymaz. Yani "Senin sorunun şu" demez. Çünkü bu bir süreçtir, seni tam olarak anlaması birkaç seans sürebilir.
2. Terapötik Çerçevenin Belirlenmesi (Kurallar ve İşleyiş Açıklanır)
Bu aşama biraz işin kurallarını belirleme bölümüdür. Çünkü terapi bir sistem içinde işler.
Ne kadar sıklıkla görüşeceksiniz?
Genelde haftada bir kez olur ama bazı durumlarda iki haftada bir de olabilir.
Seanslar ne kadar sürecek?
Standart seans süresi 50 dakikadır.
Gizlilik ilkesi nedir?
Terapi gizlidir, yani senin anlattıkların başkalarıyla paylaşılmaz. Ancak çok özel durumlar hariç: Eğer hayatın tehlikedeyse (intihar riski gibi), eğer bir başkasına zarar verme ihtimalin varsa, terapist müdahale edebilir.
Terapistin ve sizim rolleriniz nedir?
Terapist size ne yapmanız gerektiğini söylemez. "Şunu yapmalısın, bunu yapmamalısın" gibi emirler vermez. Onun görevi sana yol göstermek ve farkındalık kazandırmaktır.
Hangi terapi yöntemi kullanılacak?
Terapist, çalıştığı yöntemi açıklar. Örneğin, Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) kullanıyorsa, düşüncelerinin duygularını nasıl etkilediğini anlamana yardımcı olur.
3. Terapötik İttifakın Kurulması (Güven ve Bağ)
Bu en kritik aşamadır çünkü terapiyi işe yarar hale getiren şey güvendir. Terapide "terapötik ittifak", terapist ve danışan arasındaki güven ilişkisidir. Terapistiniz sizi değiştirmeye çalışmaz, dönüşümünüz için alan açar. Size ne yapmanız gerektiğini söylemez, seçenekleri keşfetmenize yardımcı olur.
İlk seansın sonunda şu sorulara cevap vermeniz önemli:
Bu terapiste kendimi açabilir miyim?
Beni anladığını hissediyor muyum?
Seans boyunca rahat mıydım, yoksa gergin mi hissettim?
Eğer terapist size soğuk, mesafeli, ilgisiz geldiyse, bunu konuşabilirsiniz. Terapide en önemli şey kendini güvende ve anlaşılmış hissetmektir. Eğer hissetmiyorsanız, bu ya zamanla düzelir ya da başka bir terapist aramanız gerekir.
İlk Seans Yanılgıları: Danışanlar Hangi Hatalara Düşer?
“Terapist bana çözüm sunmalı!”
İlk seans, bir "danışmanlık" seansı değildir. Sorunun kaynağı tespit edilmeden çözüm sunulamaz.
“Ne kadar çok anlatırsam, o kadar hızlı iyileşirim.”
Terapide anlatmak kadar fark etmek ve üzerine çalışmak da önemlidir. İlk seansta kontrolsüz bir “duygu boşalması” yaşamak, süreci sabote edebilir.
“Terapist beni hemen anladı mı?”
İlk seansta terapist, sadece ilk izlenimini edinir. Bir insanın yaşamını, travmalarını ve zihinsel süreçlerini tek bir seansta çözümlemek mümkün değildir.
İlk Seans Sonrası Kendini Nasıl Hissedeceksin?
Rahatlamış: Çünkü biri seni gerçekten dinledi.
Karmaşık: Çünkü bazı konular düşündüğünden daha derin olabilir.
Meraklı: Süreç nasıl devam edecek?
Şüpheli: "Bu işe yarayacak mı?"
İlk seansın amacı bir sonuç değil, başlangıçtır. Sürecin zaman gerektirdiğini unutma!
İlk Seansa Giderken Aklında Tutman Gerekenler
❌  Özel bir hazırlık yapmana gerek yok. Sadece kendin ol.
❌  Her şeyi anlatmak zorunda değilsin. Ne zaman istersen o zaman anlatırsın.
❌  Terapist sana "şunu yap" demez. Çözüm üretmen için sana rehberlik eder.
✔  İlk seans bir test değil. Doğru ya da yanlış cevaplar yok.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
İlk seansa gelirken nasıl hazırlanmalıyım?
Hiçbir hazırlığa gerek yok. Sadece kendiniz olun ve içinizden geldiği gibi paylaşın.
2. İlk seans ne kadar sürer?
Genellikle 50 dakika sürer.
3. İlk seansta her şeyi anlatmalı mıyım?
Hayır. Kendinizi hazır hissettiğinizde paylaşabilirsiniz.
4. İlk seansta nasıl bir ortam beklemeliyim?
Güvenli, yargılamayan ve destekleyici bir ortam.